Wunderkammeren

architectuur ・ historie ・ stedenbouw ・ toerisme

Soms hangt iets in de lucht. Of ervaar ik dat zo.

Deze maand bezocht ik het anatomisch Museum Vrolik en het Groote Museum. Prompt verschijnt Dr. Nasrs Wunderkammer op televisie. Een programma over de verzameldrift van Ramsey Nasr. En over het begrip Wunderkammer. In goed Nederlands: kunst- en rariteitenkabinet.

Zelf verzamel ik niet, althans niet fysiek. Ik heb er de ruimte niet voor (over). Fascinerend vind ik het wel, de poging om een hele verzameling van alles aan te leggen. Wat is een Wunderkammer? Ik ken het gelijknamige bedrijf, dat prachtige presentaties maakt in de stijl van Wunderkammers van vroeger. Hun werk is onder meer te zien in het Hotel de ‘L Europe in Amsterdam

 

 

Een Wunderkammer gaat over meer dan bloemschikken. Voor verzamelaars waren er in de 17e en 18e eeuw meerdere reden te verzamelen en tentoon te stellen, stelt Bert van de Roemer, kenner op dit vlak. Een Wunderkammer aanleggen werd gedaan voor wetenschappelijk onderzoek, maar ook om iets moois, iets artistieks te maken. Het liet zien hoe welvarend je was. En het werd ingezet om je maatschappelijke positie te versterken. Er zat zelfs iets religieus aan het verzamelen, want je verzameling eerde de schepping van God.

Het wetenschappelijke aspect is in zowel Museum Vrolik als in het Groote Museum te vinden. Voor je naar Vrolik rent -waarschuw ik maar vast-: daar moet je tegen kunnen. Siamese tweelingen, waterhoofden, cyclopenogen, ruggegraatvergroeiing: alles is er te zien in de vorm van embryo’s op sterk water. Het gaf mij het inzicht in de brandende inclusiviteits- en diversiteitsdiscussie: over al deze afwijkingen opnemen in het inclusieve breedtespectrum: ik hoor er niemand over.

Groote Museum Artis

Groote Museum Artis

In die diversiteitclusiediscussie is de ‘wie ben ik?’ vraag waar het allemaal om draait. Des te interessanter om de ‘wat ben ik?’–vraag spelenderwijs tentoongesteld te zien. Dat doet het Groote Museum, bij Artis. In Het Hoofdgebouw uit 1885 is een wervelende tentoonstelling te bezoeken, waar vroeger leden van Artis de natuur, geordend in vitrines en kasten vol objecten, zoals schelpen, schedels en opgezette dieren, konden bestuderen. Ook hier komt het Wunderkammeraspect naar voren, maar dan anno 2023.

Mijn recente Wunderkammeronderdompeling maakt dat ik nu met een Wunderkammerblik naar de openbare ruimte kijk. Ook dat is één grote verzameling objecten, met meerdere betekenissen. Het gaat om esthetiek, het gaat om boodschappen overbrengen, het gaat om afscherming, het is een verzameling verschillende gebouwen. Waar (levende) wezens zich doorheen begeven van diverse pluimage. Vooral de oude Amsterdamse binnenstad is feitelijk één grote Wunderkammer.

 

Tip: meet je een Wunderkammerblik aan.

Het maakt kijken en leven leuker.

 

PS: in Museum Vrolik is fotograferen uit respect naar de tentoongestelde overledenen -zeer terecht- verboden. De foto’s die hier boven staan zijn buiten dit museum genomen.